Jakin 245-246

Nola lor dezakegu klimaren, biodibertsitatearen eta gizartearen arteko loturetan eragin desiragarriak izango dituen gobernantza berri bat? Eraldatzailea behar duen gobernantza sistema berri horrek zer baldintza bete behar dituen aztertzen da.

Bizi dugun krisi sistemikoan ekofeminismoak eskaintzen dituen erantzunak aztertzen dira eta, lekuan lekuko erantzunak bilatzeko, euskal kosmobisio ekofeminista ezaugarritzen saiatzen da.

Kalitatezko bizimodurako ezinbestekoa da kalitatezko ingurumena. Tamalez, ekonomiaren hazkunde esponentzialak giza lorratzaren emendio etengabea dakar. Etorkizuneko belaunaldientzat uzten ahal dugun ondarerik garrantzitsuena kalitatezko ingurumena da.

Klima-krisiaren garaian eta Garapen Jasangarriko Helburuen 2030 Agendako erronkei aurre egiteko, honaino ekarri gaituzten paradigmak aldatu beharra dago. Norabide horretan, ur berdea egokitzapen hidrologikorako funtsezkoa da.

Laborantza ureztatuaren etengabeko hazkundeak eta interes ekonomiko pribatuei erantzuten dieten politika ekonomikoek Nafarroan uraren kudeaketaren inguruan eragiten dituzten gatazkak aztertzen dira, bide batez gobernantza parte hartzaile, garden eta bidezkoagoa aldarrikatuz.

Abeltzaintza industrialak dituen inpaktuak aztertzen dira, testuinguru orokorretik hasita eta Nafarroako egoerara hurbilduz. Aipamen berezia egiten zaio Caparrosoko makroetxaldeari.

2009az geroztik nagusiki Ipar Euskal Herrian larrialdi klimatiko eta ekologiaren arloan justizia sozialaren alde eta ildotik dabilen Bizi! mugimendu altermundialistaren ezaugarri nagusiak aurkezteaz gain, mugimenduaren zenbait garaipen arrakastatsu aztertzen dira.

Esne-behiak dituen Jauregia baserriaren esperientzia aurkezten da, animalia gutxiagorekin, lurrak ematen duena aprobetxatuz eta errespetatuz eta lanpostuak sortuz abeltzaintzatik bizi daitekeela erakutsiz.

Baso erabileren bilakaera, laborantza industrialek sortutako arazoak eta gizarte zibilak biodibertsitatea berreskuratzeko bultzatutako alternatibak aztertzen dira. Lurgaia Fundazioak gizarte zibil antolatutik bertako basoak berreskuratzeko premia azpimarratzen du, oreka ekologikoa eta gizakien eta naturaren arteko harremanak sustatuz.

Usurbilen hondakinak atez ate biltzeaz harago, auto eta auzokonpostaren garapena, sortzez besteko ordainketa edo baserri konposta hondakinen desazkundean eman daitezkeen pausoak dira.

Goiener Taldea eredu energetikoa aldatzearen alde diharduen kooperatibak euskal lurraldean burutzen dituen proiektu eta zerbitzuak azaltzen dira. Erakundea ingurumenarekin konpromisoa daukaten pertsonek osatzen dute, eta, energiaren kontsumo arduratsua sustatzeaz gain, eredu energetikoa eraldatzea eta oinarrizkoa den ondasuna herritarren eskura jartzea du helburu.