2017ko liburugintza

Katalogoa deskargatu pdf

Azterketa

Euskal liburugintza 2017

Joan Mari Torrealdai

Soziologian doktorea eta Kazetaritzan lizentziaduna

 

Sarrera metodologikoa

Urtero egin ohi dudan liburu ekoizpenaren azterketak egitura eta metodologia bera du. Lehenengo eta behin katalogoa osatzea.

Eta horretarako liburu bilketa. Ematen duena baino nekezagoa da liburuen informazioa inguratzea. Guk aurrena informazioaren gune zuzenera jotzen dugu, editorialetara, eta gero sare pelagikoaz baliatzen gara. Gezurra badirudi ere, ez pentsa, gero, euskal argitaletxe guztiek informazioa eskura ematen digutenik. Kanpoko argitaletxeekin areagotu egiten da bilketa-zailtasuna. Lotsagarria!

Aurten argitaletxe edo argitaratzaileen bidez zuzenean jaso duguna %39 da. Ekoizpen osoaren berri izatea urruti dugu iturburuko informazio horretatik.

Bigarren informazio-iturria liburutegiak dira, bereziki Koldo Mitxelena Kulturunea eta Donostiako Udal Liburutegi Nagusia. %21 jaso dugu horrela.

Ehuneko 60 inguratu dugu bide horietatik. Nahitaez, informazio osoa biltze aldera, sare pelagikoa zabaldu behar dugu fitxategietan barrena, hala nola ISBN, ELSN/EIPS (Euskadiko Irakurketa Publikoko Sarea) eta DILVE. Era horretara %37 bildu dugu aurten. Alde handiz emankorrena DILVE da. DILVE (Distribuidor de información del libro español en venta), salmentako liburuen plataforma da, banatzaile eta liburu dendei zerbitzua eskaintzen diena. DILVErako sarrera Elkar argitaletxeari zor diogu.

Bestelako hainbat bide ere arakatzen dugu, informazioa osatze aldera: Internet, Biblioteca Nacional espainiarra… %3 lortu dugu horrela.

Informazio bilketa horrek helburu bikoitza du: urteko liburuen katalogoa osatzea, batetik; eta, bestetik, azterketa egin ahal izateko informazioa biltzea.

Inolako salbuespenik gabe, azterketak eta alderaketak egiteko ISBNren jabe diren tituluak bakarrik erabili ohi ditut. Katalogoan, aldiz, eskuzabalago jokatu ohi dugu, ISBN gabeko batzuk ere sartuz, interes orokorra baldin badute. International Standard Book Number, ISBN delakoa, sistema numeriko nazioartekoa da, helburu komertzialak eta bibliografikoak dituena. Bere alderdi bibliografikoa interesatzen zaigu guri, berari esker egin baitaitezke gainerako kulturetako bibliografiarekin alderaketak.

Informazioa ahalik eta zehatzen bildu eta gero, fitxa bibliografikoa osatzeari ekiten diogu. Osatu ohi dugun fitxak dozena erdi bat osagai izan ditzake, edo dozena bat, eta inoiz edo behin baino gehiago, segun eta liburuaren ezaugarriak: titulua, autorea, itzultzailea, elebitasuna, argitalpen-maila, moldatzailea, argitaratzailea, koedizioa, herria, neurriak, orrialde kopurua, gaia.

Gaia aipatu dugu, gai-sailkapena, alegia. Liburua fitxatzeko orduan sailkapen tematikoak garrantzi handia du, berezia, nabarmena. Espainiako ISBN agentziaren ildotik abiatu genuen bidea. Urte luzetan CDU edo Sailkapen Hamartar Unibertsalaren arabera sailkatu ditugu liburuak. Azken aldion sailkapen-aldaketa mota ugari izan da. 2011n merkatu espainiarrean IBIC (International Book Industry Categories) sistema sartu zen indarrean. IBICek 19 kategoriatan 2.600 gai kode biltzen ditu. IBICek orain-oraintsu bertsio berri bat izan du, Thema. Bai IBIC eta bai Thema BIC (Book Industry Communication) sisteman oinarritzen dira. BIC erakundetik bereizteko aukeratu omen dute Thema izena. Aldaketa bakoitzak migrazioak suposatzen ditu, ekibalentziak antolatuz.

Azterketa hiru kapitulutan

Sarrera metodologiko horren ondoren, azterketan barrena sartu ohi gara, hiru kapitulutan banatuz: bat, ekoizleak; bi, eskaintza editoriala; eta hiru, ekoizpen tematikoa.

1. Esan bezala, lehen kapitulu handia ekoizleei eskainia da, hobeto esan, argitaratzaileei eta berorien jardunari.

Informazio kuantitatibo ugari eskaini ohi da hemen, hala nola iturri desberdinen araberako titulu kopuru hain desorekatua, ekoizle kopurua, hamar argitaletxe nagusien ekoizpena, argitaratzaileen tipologia eta tipologiaren araberako produkzioa. Eta, batez ere, curriculumaren auzia: hau da, irakaskuntza liburua non sortu eta lantzen da? Urtea joan eta urtea etorri, errealitate berarekin egiten dugu topo, alegia, irakaskuntza tituluetan gehienek curriculum espainola daukatela muinean. Historikoki denetik egin dut, edukiak aztertu, salatu, esate baterako, eta alfer-alferrik izan da. Berdin segitzen dugu: Nafarroa ez da Euskal Herria, Trebiñu zulo bat da, euskal mugak Hendaian jarraitzen du, hizkuntz eskubideak Konstituzio espainiarrak ematen dizkigu, historia propiorik ez dugu.

2. Hurrengo kapitulu nagusia eskaintza editoriala da. Lehenengo eta behin, eskaintza editorialaren datu absolutu eta kuantitatiboak aztertzen dira, hala nola tituluak zenbat diren, horietatik zein diren nobedadeak edo titulu berriak eta zenbat berrargitalpenak, zenbat diren jatorrizkoak eta zenbat itzulitako tituluak.

Deskribapen kuantitatibo horri, duela 18 urte-edo, eboluzioaren bi osagai erantsi nizkion: eboluzio-lerroaren grafikoa eta eboluzioaren indizearena.

Lehenak, eboluzio-lerroak, 2000ko emaitza erreferentziatzat hartu eta harrezkeroko balioak neurtzen ditu urtez urte.

Bigarren grafikoak, eboluzioaren indizeak, erreferentzia laburra du kontuan, aurreko urtea, alegia; horrek, beraz, urte batetik aurrerako aldaketa zein den adierazten du.

Eboluzioaren ikuspegia, egia esan, hasiera-hasieratik izan da gurea. Analisi guztietan nagusitzen da ikuspegi historikoa. Gure ustetan, izan ere, testuinguru kronologikoak ematen dio datu absolutu isolatuari ez bakarrik kokapena, baizik eta baita balioa eta esangura ere.

3. Eskaintza editorialaren osagarri naturala ekoizpen tematikoaren azterketa da. Esango nuke horixe dela gure azterketari zentzua ematen diona. Komeni da ez ahaztea gure lana ez dela izan sekula lan estatistiko soila. Estatistika, gure kasuan, liburuaren soziologiaren ikuspegian, euskarria da, edukiak agerian jarri, batetik, eta sakondu ahal izateko heldulekua, bestetik.

Datu soiletatik harago kokatzen gara ekoizpen tematikoan. Urteko ekoizpena, aurten 2.267 tituluak, nola banatzen dira gai eremutan? Horri erantzuteko, bost gai eremu nagusi bereizten ditugu: hezkuntza liburua, haur eta gazte liburua, giza eta gizarte liburua, helduen literatura eta zientzia eta teknika liburua.

Gai eremu bakoitza zehatz arakatu ohi dugu: datu absolutuak, ehunekoak, eboluzioa, edizio-maila, itzulpen-maila…

Ekoizleak eta ekoizpena

Iturri estatistikoak

Urtea / Iturria	PEEL	Precisa / Conecta	Joan Mari Torrealdai
2013	892	1.812	1.860
2014	1.126	1.882	2.213
2015	1.222	1.779	2.584
2016	1.644	1.680	2.221
2017	1.430	1.797	2.267

Orain arte, 2000. urtean abiaturik ikusi ohi genuen iturri estatistiko desberdinon ekoizpen maila. Baina aski da bost urteko lagin hori ondorio berberera iristeko, hau da, zein den handia batzuen eta besteen emaitza-desberdintasuna eta, batez ere, beste biekin alderatuz gurea.

Konbentziturik gaude guk ere besteen informazio iturriak eta besteen metodologia erabiliko bagenu emaitza berdintsuetara iritsiko ginatekeela. Oro har, bai Espainiako Kultura Ministerioko PEELek (Panorámica de la Edición Española de Libros) eta bai Euskadiko Editoreen Elkarterako ere lan egiten duen Conecta-k, azken batean, editoreek ematen dieten informazio edo materialekin osatzen dute emaitza biek ala biek. Informazio iturri bakartzat argitaletxeak hartuta, guk ere jaso dugunaren %39 bakarrik jasoko genuke. Horren jakitun, jarrera proaktiboa dugu, ahalik eta informazio gehien jasotzeko. Batean eta bestean jasotzen dugun informazioak ez duela fidagarritasun bera pentsa dezake norbaitek, baina ISBNk ematen du ziurtasun zigilua.

Orrialde kopuruak

Orrialdeak / Urtea	2013	2014	2015	2016	2017
Orrialdeak guztira	229.060	231.197	264.792	264.144	238.626
Liburuak guztira	1.650	1.644	1.824	1.724	1.754
Batez beste liburuko	138,8	140,6	145,2	153,2	136,0
Urtetik urtera %Δ	–15,42	0,93	14,53	–0,24	–9,66

Liburu analogikoaren unibertsoan gaude, zertan esanik ez da, orrialde kontuekin ari baikara, digitala aparte utzita.

Lehen konstatazioa: nahiz eta titulu gehiago argitaratu, orrialdeetan gora egin ordez behera egin dugu, 25.500 orrialde galduz. Ondorioz, aurtengo liburuak meheagoak dira.

Bigarren konstatazioa: orrialde kopuruaren jaitsiera nabarmenena testuliburuetan gauzatu da, proportzio handian: 101.800 orrialde iaz eta 58.346 orrialde aurten. Hemen, 43.454 orrialde gelditu dira bidean, orrialdeen %42,6. Beste gai sail batzuk, zorionez, hazi egin dira; bereziki haur eta gazte literatura, ia 15.000 orrialde.

2017an, hezkuntza sailean %61 daukagu 100 orrialdetik behera, 282 titulu (eta 2016an %34,2, 186 titulu). Tartean daude fitxak, lan koadernoak eta beste. Jaitsierarik handienak haur hezkuntzan (21.748 orrialde gutxiago) eta DBHn (22.441 orrialde gutxiago) dira. 100 orrialdetik gora, aldiz, 2016an %63,3 (344 titulu) argitaratu ziren; eta, 2017an, %37,2 (172 titulu).

Argitaratzaileen jarduna

Ekoizle ugari

Tituluak	Argitaratzaileak
1	196
2-4	74
5-9	25
10-19	13
20-29	6
30-39	5
60-69	2
80-89	4
90-99	1
150etik gora	3
Guztira	329

Kultura Ministerio espainiarrak 91 editore kontabilizatzen ditu. Guk, aldiz, zehatz-mehatz zenbatuta, 329 ekoizle aurkitu ditugu. Bistan da, eta askotan azpimarratu izan dugu, 329 horiek ez direla argitaletxeak, edizioaren profesionalak. Ezta hurrik eman ere. Okasiozko asko eta asko dago, eta noizbehinkariak ez direnak ere, gehien-gehienak, liburu politika bat markatzeko ahulegiak dira.

329 horietatik erdia eta gehiago (%59,5) dira titulu bakarra argitaratu dutenak. Hamar titulutik behera publikatu dutenak ez dira bat edo bi, ez horixe: 295 dira (%89,5). Horiek guztiak argiratzaileak dira, ez argitaletxeak. Ez dakit egiaz eta benetan argitaletxeak zenbat diren gurean. 91 ez, behinik behin. Zalantza dut, 10 esan edota 30 esan. Hortik gora seguru ezetz.

Argitaletxe nagusien ekoizpena: 1.206 titulu

Argitaletxea	Nobedadeak	Berrargitalpenak	Titulu kopurua	%
Elkar	115	189	304	13,5
Santillana-Zubia	181	0	181	8,0
Edelvives-Ibaizabal	174	4	178	7,8
Ikaselkar	20	151	171	7,5
Susaeta	58	35	93	4,2
Erein	44	36	80	3,5
Ttarttalo	53	13	66	2,9
Edex	61	0	61	2,7
Mensajero-Mezulari	36	1	37	1,6
Edebé-Giltza	28	7	35	1,5
Guztira	770	436	1.206	53,2

Neurri batean, aurreko taula fintzeko eta dagokion tamainara ekartzeko balio du honek. Han 329 argitaratzaile, ezen eta ez argitaletxe, zerrendatu ditugu. Hemen hamar, hamar handienak ekoizpen aldetik. Parentesi artean esan dezagun argitaletxe komertzialen zerrenda dela hau, eta ez, adibidez, edizio publikoarena, nahiz eta produkzio maila hobea izan.

Aurreko taularen behe aldean kokatzen dira argitaletxe horiek, produkziorik handiena dutenak, alegia. Horietako lauk ehundik gora titulu atera dute urtean, nobedade izan edo izan berrargitalpen. 300 titulu atera duena bat da, bat bakarra.

Hamar gorenak izanda ere, sei ez dira ehun titulura iristen. Eta bi berrogeira ere ez. Bestela esan, indartsuenak ere ez direla horren handi.

Hamarron indarra, ekoizpen osoarekiko, %53,2 da, aurreko urteetan baino apalxeagoa.

Beti du interesa, eta gure kasuan are eta gehiago, berehala ikusiko dugunez, argitaletxeen jatorri geografikoa ezagutzeak. Aurten, hamarretik lau dira kanpokoak eta sei bertokoak. Eta produkzioa? Bertokoek 10 puntuz hartu diete aurrea kanpokoei (bertokoek %31,7, eta kanpokoek %21,5) ekoizpen orokorrarekiko.

Bertoko eta kanpokoen artean alderik handiena berrargitalpen politikan dago. Eskuratu ahal izan dugun informazioa fidagarria bada, bertoko argitaletxeen berrargitalpenaren indarra %89,5 da; %10,5 bakarrik kanpokoena. Beti ere hamarron unibertsoa aintzat hartuta.

Datuak egiazkoak balira, hortaz (Zubiak 0 berrargitalpen?, Ibaizabalek 4?) guztiz esanguratsua litzateke diferentzia hori. Berrargitalpenak egonkortasuna ematen dio produkzioari.

Argitze aldera, esan dezadan Edex editoriala, gaur arte niretzat guztiz ezezaguna, bilbotarra dela, eta 1973an sortua. Bere merkatuan euskal kultura sartzen denik ez dut inon ikusi. Bai, ostera, Espainia, Europa eta Latinoamerika. Hiru alorretan lan egin ohi du: 1) osasunerako hezkuntzan, 2) droga-mendekotasunen prebentzioan, eta 3) herritarren kulturaren sustapenean.

Argitaratzaileen tipologia

Argitaratzaile mota	Ekoizleak	Ekoizpena	%
Bertoko argitaldari pribatu komertziala	73	986	43,5
Kanpokoak	57	749	33,0
Unibertsitatea + irakaskuntza	21	164	7,2
Elkarte, talde, fundazio, erlijio-etxe…	105	160	7,1
Argitaldari publikoa	34	130	5,7
Besterik	39	78	3,5
Guztira	329	2.267	100,0

Argitaratzaileen unibertsoa heterogeneoa da. Bertan daude kanpokoak, bertokoak; argitaratzaile komertzialak eta ez-komertzialak; pribatuak zein publikoak; handiak eta txikiak; irakaskuntzakoak; talde, elkarte, fundazio izaera daukatenak. Guk horiek denak bost multzotako tipologian ordenatu ohi ditugu.

Bertoko argitaletxe pribatu komertziala

Hainbat ezaugarri ditu. Lau dira identifikatzeko baliagarriak: erabakigunea Euskal Herrian daukate, profesionalak dira maila batean edo bestean, pribatuak dira, enpresa bokazioa dute. Eta bereizgarriena: horien guztien misioa liburu argitalpena da.

Ekoizleen %22,1 dira eta ekoizpenaren %43,5 zor zaio berorien lanari. Ekoizle/ekoizpen ratiorik hoberena dute.

Kanpoko argitaletxeak

Ekoizle/ekoizpen ratioan paretsu dago kanpokoen multzoa. Ekoizleen %17,3 dira kanpokoak eta produkzioaren %33 dago horien esku.

Argitaratzaile publikoa

Iaz baino hamar ekoizle gutxiago dugu epigrafe honetan, nahiz eta produkzioa handitu egin den. Ekoizleen %10,3 dira publikoak eta ekoizpenaren %5,7. Merkatuan du Akilesen orpoa.

Elkarte, fundazio eta parekoak

Iaz baino ekoizle gehiago dira eta produkzioa ere handiagoa da. Ekoizleak %32 dira eta ekoizpena %7,1. Jakina da argitaratzaile hauen eraginkortasuna ezdeusa dela.

Irakaskuntzakoak

Aldaketa gutxi dago iaztik hona, ekoizleen kopurua eta ekoizpena, biak hobetu dira, baina neurri apalean. Aurten, %6,4 dira ekoizleak eta %7,2 ekoizpena.

Ekoizle unibertsitarioa

Zazpi ekoizleren lana bildu dugu. Guztira 139 titulu. Ekoizpen osoaren %6. Ekoizpen unibertsitarioaren %71,2 Euskal Herriko Unibertsitateak ekoitzi du, 99 titulurekin. Bigarrena, Udako Euskal Unibertsitatea da, %23,3 titulurekin.

Huskeria argitaratu dute gainerakoek: Arkitektura Goi Eskolak, Deustuko Unibertsitateak, Mondragon Unibertsitateak eta Nafarroakoak titulu bana; eta Ingeniarien Goi Eskola Teknikoak lau. Hori da guztia, gure informazioaren arabera.

Beste ezaugarri bat hau da, digitala paperaren gainetik dagoela, %65 %35en aurka.

Hona gaien hurrenkera:

Giza/Gizarte	44,5
Zientzia/Teknika	37,5
Hezkuntza/Irakaskuntza	8,6
Aisia	5,7
Helduen literatura	3,0
Haur/Gazte	0,7

Produkzio egitura edo gai hurrenkera iazkoa bezalatsukoa da; berdina, esango nuke.

Bertokoak eta kanpokoak merkatu berean

Hamar ekoizle handienen unibertsoan jarraitzen dugu.

Merkatu berean diogunean zera diogu, testuliburuen merkatu kautiboan kokatzen garela. Eta hor esku hartzen duten aktoreak soilki aztertzen ditugula, betiere pribatuak eta komertzialak.

Bitan banatzen ditugu berriz ere ekoizleak, bertokoak eta kanpokoak. Bereizketa horrek xenofobiatik ez du ezer, baizik eta curriculum jatorritik. ‘Kanpoko/bertoko’, bestalde, ez da bereizketa geografiko hutsa, huskeria litzatekeena, baizik eta nork non duen erabakigunea, zertan eta hezkuntza kurrikularrean. Motzenak ere garbi ikusten du gai horren garrantzia.

Batzuek eta besteek ekoizpenean duten gradua ez da urtero bera, baina kanpokoen esku hartzearen emaitza urtero da handia, ikasmaterialetan ekoizpenaren erditik gorakoa. Hona azken urteotako emaitzak hamar argitaletxe nagusien artean:

	Ekoizle nagusien pisua irakaskuntzan
Urtea	Bertokoak	Kanpokoak	Gainerakoak
2013	35,0	65,0	0,0
2014	27,0	69,0	4,0
2015	31,3	61,4	7,3
2016	24	73,0	3,0
2017	34,7	58,7	6,6

Garrantziaren handia kontuan hartuta, hiru taula baliatuz azalduko dugu bi ekoizle-mota horiek, alegia, kanpoko argitaletxeek edo bertoko argitaletxeek, argitalgintzan duten portaera. Bereziki curriculuma arakaturik ere, argigarri da gainerako gai-eremutan duten ekarpena kontrolatzea. Horretarako, taula bakoitzean gai eremu guztiak daude.

Bertoko eta kanpoko diogunean, ez gara ari hango edo hemengo guztiez, baizik eta argitaletxe profesional-komertzial-pribatuez. Horietaz gain bada ekoizle gehiago, hala nola elkarteak, erakundeak eta beste.

Hiru taula daude, unibertso berekoak dira eta hirurok gai batasun bat dute.

	Balio absolutuak
Gaia/Ekoizlea	Bertokoak	Kanpokoak	Gainerakoak	Guztira
Ekoizpen osoa	986	749	532	2.267
HI	258	436	48	742
HG	368	271	41	680
GG	73	9	245	327
HL	223	12	42	277
ZT	32	12	89	133
AL	25	9	61	95
Besterik	7	0	6	13

Lehen taulan balio absolutuak ematen ditugu, eta horiei esker badakigu edizio-mota bakoitzaren balio kuantitatiboa.

	% horizontalak
Gaia/Ekoizlea	Bertokoak	Kanpokoak	Gainerakoak	Guztira
Ekoizpen osoa	43,5	33,0	23,5	2.267
HI	34,8	58,7	6,5	742
HG	54,1	39,9	6,0	680
GG	22,3	2,8	74,9	327
HL	80,5	4,3	15,2	277
ZT	24,1	9,0	66,9	133
AL	26,3	9,5	64,2	95
Besterik	53,8	0,0	46,2	13

Bigarren taula horretan, alderaketaren ikuspegia proposatzen da.

Ezker-eskuin, etzanean, irakurri behar da taula hori, gai-eremuz gai-eremu kanpokoen eta barrukoen indarra zein den atzemateko.

	% bertikalak
Gaia/Ekoizlea	Bertokoak	Kanpokoak
Ekoizpen osoa	100,0	100,0
HI	26,2	58,2
HG	37,3	36,2
GG	7,4	1,2
HL	22,6	1,6
ZT	3,3	1,6
AL	2,5	1,2
Besterik	0,7	0,0

Hirugarren taula zutika irakurtzekoa da, bertikalki, zutabe bakoitza independentea bailitzan. Editorial mota bakoitzaren baitan ekoizpena non mamitzen den adierazteko balio du. Edizio mota bakoitzaren indargune eta ahulguneak begi-bistan gelditzen dira.

Bizpahiru iruzkin

Ekoizpen osoan kanpokoen aldean bertokoak dira nagusi (%43,5 vs %33, hamar puntu goiti). Hurrengo lerro horizontalean, aldiz, alde handiz dira nagusi kanpokoak, bertokoei 24 puntu kentzeraino. Gai multzo hori hezkuntza da, irakaskuntza. Gai garrantzitsu eta sentiberarik bada, horixe da nagusia, euskal curriculumari dagokiona.

Irakurketa bertikalak erakustarazten duen informazio garrantzitsuena zera da, argitaldari espainiarren ekoizpena kuantitatiboki lokalizatzen duela.

Eta argi uzten du EAEko eskoletan curriculum espainiarra dela zabalduena. Euskarazko bertsioan hori. Zer esanik ez erdal bertsioan.

Bai, kanpoko argitaletxeek hezkuntzaren muinean dihardute, euskal curriculumean. Esan daiteke bere helburu nagusi eta bakarra horixe dela Hegoaldeko eskoletan, Euskal Herritik kanpo sorturiko curriculum egokitua sartzea. Ikusi besterik ez dago zein liburu mota publikatzen duten. Bi puntutan daukate presentzia: batez ere, hezkuntza alorrean (bere produkzioaren %58,2 da); eta, ondoren, haur eta gazte liburuetan, literatura eta beste (%36,2). Gainerako guztia basamortua da: %5,6.

Taularen irakurketa hori (bertikala) egiazki esanguratsua da editorialen filosofia hautemateko. Nahasteko beldurrik gabe esan daiteke garbi dagoela argitaletxe horien helburua zein den. De facto, euskal curriculumetik at sortu eta diseinaturiko proiektuak nagusitzen dira gure eskoletan. Jatorri horren markak nonahi ageri dira: geografian, historian, ikuspegi euskaltzalean. Baina sekula ez da aski, espainol zentripetuak are gehiago ari dira proposatzen curriculum batuaren alde. Curriculum bakarraren alde. Espainola.

Datorkigukeen errealitatea zein den ez dakit. Baina dagoeneko nahikoa hustua dugu barrua. Kanpoko diseinuz osatua da liburu zabalduena gure eskoletan, euskarazkoetan, noski, eta are larriagoa dena, erdarazko guztietan, edo ia. Hori bateko.

Eta besteko, zentralismoaren aldeko joerak frankismo kutsuz datoz, Espainia bat bakarra eta aniztasunetik libre izango denaren alde.

Bi puntu horietaz gogoeta bat tartekatu nahi dut hemen.

Barrutik husten

Ez ala? Nire kezka pertsonala aspaldikoa da barrutik husten ari garela. Bestela esan, Euskal Herritik Euskal Herrirako hezkuntza proiektuak ez direla jada nagusi, bertoko editorialek lantzen duten proiektu kurrikularrak ez duela gehiengoa hartzen. Bien bitartean, hiru hamarkadatik gorako aldian zehar zabaldu ohi diren euskarazko testuliburuak (areago erdarazkoak) kanpoan landutakoak direla, nahiz eta EAEn sartu ahal izateko makillatu (EAEtik landa, egoera okerragoa baino ez da Euskal Herrian zehar).

Hezkuntza proiektu espainiar horiek zein ikuspegitik lantzen duten gure errealitatea, aspaldi aztertua dugu Jakinen. 1996an aldizkariak editorial bat eskaini zion gaiari eta Imanol Murua Uriaren lan trinko eta mamitsu bat argitara eman zuen, gai sozial eta kulturalak nola tratatzen zituzten sei argitaletxe espainiar nagusiek: ‘Lehen Hezkuntzako ikasmaterialei gainbegiratua’ (Jakin 93-94, 1996). Berriz irakurtzeko gonbita egiten dizuet.

Azterketa horrek (eta neronek egindako txikiagoek) bide luzea egin dute nire baitan. Gogoeta mailan heldu nion gaiari 2013an, liburugintza aztertzean, tituluak adierazten duen ildotik: ‘Kanpokoak etxean nagusi?’ (Jakin 198, 2013).

Egun, lehengo lepotik dut burua. Denborak aurrera egin ahala egoera okertuz doala pentsatzen hasita nago. Gure eskoletan zabaltzen diren testuliburu gehienek suposatzen duten hezkuntza propioaren balio politiko, historiko eta kulturalen erosio edo higadura ez da moteldu, kontrara baizik. Gainera, azken urteotan edukiak aukeratzeko autonomia ere gutxitu egin zaigu: sozialisten LOEk (2006) edukien %55 estatuaren esku utzi zituen; gehiengoa, hortaz. PPren LOMCErekin egoera okertu egin da. Wert jaunak, «hay que españolizar Cataluña» esan zuen jaun berak, aipatu legearen bidez edukien %75 uzten du estatuaren eskuetan, eta gure eskuetan %25. Eta sozialisten agintearekin, Isabel Zelaa Hezkuntza ministroa euskalduna delarik ere, berdin: zerumugan ez da aldaketa positiborik atzematen, kontrara baizik.

Hori da Wert legea eta horiek dira joko arauak. Oraingoz, agian. Azken aldion estatuan azaleratzen eta indartzen ari diren joera zentripetuek ez dakit non duten muga. Liburu beltz espezifiko bat egin daiteke politikarien azalpenekin. Eta orain horiei erantsi behar, gainera, editoreen ordezkari nagusien arduradunek egindako salakuntzak, itsusiak eta, azken batean, hezkuntza itun zentralista eta bakar baten aldekoak. Eduki berberak estatu osorako, eta kito.

Diogunaren lagin bat lerro batzuk beherago aurkituko du irakurleak.

Barrutik hustearen kausa bakarra ez dira testuliburuak, ez eta handiena, beharbada. Iruditzen zait, hala ere, hezkuntza sistematik ikasleak ez direla ateratzen behar bezain heziak euskal gaietan. Ez eta behar bezain informatuak euskal kulturaz. Uste genuen, eta halaxe saldu genuen edo saldu ziguten, gure herriaren etorkizuna bermatzeko aginte autonomikoak bazituela bi zutabe: irakaskuntza eta irrati-telebista. Geroak erakutsi digu, baina, ez dutela espero zena eman, ez batak eta ez besteak.

Hortik nire kezka, asko larritzen nauena, nola ziurtatu transmisioa, iraganaren ezagumendua belaunaldi berriek jaso dezaten.

Transmisioaren antolaketari buruz gogoetatzeko plan bat egin beharko genuke.

Zentralismoa indarberriturik

Zentralismoa indartzearen alde gero eta indar politiko gehiago dago; gehiago ez badira ere, lotsagabetu egin dira, eta behin eta berriz eskatzen dute testuliburuetako edukiak ahalik eta gehien berdintzea, estatu zentralak erabakitzea.

Eta hori nahikoa ez, eta liburuaren eta testuliburuen argitaletxeen arduradun gorenak bete-betean sartu dira irail honetan (txosten hau lantzen ari naizenean, hain zuzen) ikuspegi zentralista indartzera.

Autonomia erkidegoetan hezkuntza aparatua ideologia transmisiorako botere organoa omen da. Doktrinamendu nazionalista. Lokalismoz betea. Antizientifikoa. Absurdoa.

Liburuaren arduradun nagusiek bideratu dituzte akusazio horiek, horren gordin ala ez. Prentsa saiatu izan da horiek esandakoa jasotzen. Eta ez dira xamur-xamurrak, presioak, mekanismo zikinak, editoreen asperraldia eta eskakizun absurdoak salatuz: «presiones de todas las comunidades autónomas a través de mecanismos bastardos para incluir contenidos regionales en los libros educativos», «hartazgo de los editores de libros escolares», «exigencias regionales que alcanzan cotas absurdas».

(Guk galde genezake zeri deitzen zaion «presión» edo «mecanismo bastardo», zer den «contenido regional» eta zer den «absurdo».)

Eta batez ere: «hartazgo» edo asperraldi delako hori zein editorialena den jakiteko irrikitan gara. Ez baitute zehaztu. Akaso argitaletxe katalan eta euskaldunena, edo gailegoena? Ez zait iruditzen. Bai, ordea, Santillana, Anaya eta SMrena. Eta ez horiena bakarrik. Oro har, argitaletxe espainiarrena.

Bitxia da, gero, kontua: argitaletxe espainiar handien bertsioa edo ikuspegi historiko-sozial-politikoa, hori da zuzena, akats eta orbanik gabea, zientziaren araberakoa, aldaezina, plaza eta zoko guztietara zabaldu beharrekoa. Eta autonomia erkidegoek egiten dutena, hori hasieratik dago susmopean, jatorrizko bekatuarekin, lortzeko moduagatik (presioa) eta edukiagatik (zientziaren aurkakoa).

Historiaren une honetan, inozo izateko eskubiderik ez dugu. Argitaletxe espainiarrak, ikusten denez, ez dira konformatzen gehiengoarekin. Tarta osoa nahi dute, zientziaren eta sen onaren izenean. Eta presioa egiten ari dira.

Orain baino lehen esana zuen ANELEko buruak: 17 autonomia berdin 17 hezkuntza sistema, hori sen onaren aurka doa («El sentido común nos dice que es una barbaridad»).

Orain, berriro heltzen dio sen onaren argudioari, baina tartean sartuz zientzia eta begirunea. Itun bat aldarrikatzen du «curriculum homogéneo de sentido común» horren alde, eta ondoren dio indarrean dagoen arautegia jakintza zientifikoan eta errespetuan oinarritu beharko litzatekeela («debería fundamentarse en el saber científico y el respeto»). Esamolde horien atzean zer gordetzen den jakitea ez da zaila.

ANELEk (Asociación Nacional de Editores de libros y material de enseñanza) ikasmaterialetako editoreak ordezkatzen ditu. José Moyano da zuzendari orokorra.

Eta FGEE (Federación de Gremios de Editores de España) editore mota guztiez arduratzen da. Antonio María Ávila da zuzendari orokorra. Hori ere erasoan maisu da, dirudienez:

Autonomia erkidego bakoitzak bere mania dauka, eta katedra askatasunarekiko errespetu falta da. Sailburuek, sailburuordeek eta zuzendari orokorrek presionatu egiten dute, baina ez dute idatziz egiten, bileretan baizik. Gauza absurdoak esaten dituzte.

Presioa, beti, besteena da. Beraiena sekula ez. Estatuarena ere ez. Politikari zentralistena ere ez.

Kronologian parean suertatu zaigunez, ez da kalterako ANELEko buruak eta FGEEkoak elkar hartuta irailaren 5ean eman zuten prentsaurrekoan esana prentsan hizki larritan nola jaso zen erakustea. Presioak, apetak eta inposaketak berriro… Adibide batzuk:

• «Miles de libros de texto a la carta por ‘presiones de las autonomías’» (El País).
• «Cada región presiona para colar sus caprichos en los libros de texto» (El Mundo).
• «Los editores: ‘Cataluña presiona para que no hablemos de los Reyes Católicos en los libros de texto’» (El Mundo).
• «Los editores denuncian presiones políticas de todas las CCAA para modificar los libros de texto» (EFE).
• «Editar libros de texto bajo presión: Cataluña no quiere Reyes Católicos ni Canarias ríos» (El Confidencial).
• «Las autonomías imponen hasta 25 versiones de un mismo libro de texto» (ABC).

Eta ikuspegi hori indartze aldera, dozena erdi bat adibide aipatzen dira komunikabide guztietan, beti berak. Harritzekoa bada ere, Euskal Herriko adibide negatiborik ez da oraingoan agertu.

Uste izatekoa da editore nagusien kezka larriena ekonomikoa dela edo izan daitekeela, batez ere merkatu bateratu eta kautiboa amesten badute. Baina berorien erakunde nagusietako buruek transmititu dutenetik gelditu dena ez da arazo nagusia ekonomikoa denik, arazo politikoa baizik, deskalifikazio orokorraz gainera, metodoetan bezala edukietan. Autonomia erkidegoetan, irizpideak politikoak dira, eta ez zientifikoak, hasteko; eta helburua, doktrinatze ideologikoa, nazionalista. Komunikabideek ikuspegi horixe jaso dute, politiko-ideologikoa.

Abagunea baliatuz, Navarra Sumako Alberto Catalan senatariak Madrilgo gobernuari zera eskatu dio, autonomia erkidegoen errealitate zientifikoa eta instituzionala errespetatzen ez dituzten testuliburuen aurka neurriak har ditzala. Eta Nafarroari buruz dio «independentismoak» eskura dituen neurri guztiak darabiltzala egia zientifikoa urardotzeko. Kasu: egia zientifikoa.

Gauza handia behar du izan ‘egia zientifikoaren’ jabe izatea!

(Parentesi artean bada ere, ezin dut itxi kapitulu hau ANELE eta FGEEko arduradun nagusiek bota zituzten akusazio eta salakuntza larrien biharamuna aipatu gabe.

Isabel Zelaa Espainiako Gobernuko Hezkuntza ministroak berehala deitu zituen arduradunok, eta irailaren 11n egin zuten bilera. Eta, hara, bilera ostean eguzkia beste nonbaitetik atera zen, guztiz bestelakoa da panorama: ez dago presiorik batere, eta aipatu ohi zituzten adibideak aspaldikoak dira. Eta zertan esanik ez, testuliburuetan ez dago inolako doktrinamendurik. Hori guzti hori esanez atera ziren bileratik.

Bietako bat: gezurra zen prentsaurrekoan aldarrikatua ala gezurra da oraingo bertsioa.

Azala behar da gero prentsaren aurrera atera eta astebeteren buruan lau haizeetara salatua eta aldarrikatua jateko! Gure informazioa zuzena baldin bada, eta bada, bilera horretan abantaila ekonomikoak agindu omen zizkien Zelaak. Bego. Eta duintasuna? Eta egin duten kaltea? Lehen bertsioa barra-barra zabaldu zen. Askoz mugatuago bigarrena. Betikoa. Kaltea eginda dago. Horrelakorik behar ez badute ere, hara zer helduleku eman dieten sektoreko arduradun nagusiek politikari zentripetuei, horrela mintzo izanda.)

Argitalpen digitala

• 2012: 173 titulu

• 2013: 185

• 2014: 526

• 2015: 709

• 2016: 476

• 2017: 499

Argitalpen digitala ekoizpen osoaren %22 da, iazkoa baino 23 titulu handixeagoa.

Gaia	Analogikoa (%)	Digitala (%)	Guztira
Aisia	94,7	5,3	95
Giza/Gizarte	85,6	14,4	327
Haur/Gazte	95,0	5,0	680
Hezkuntza/Irakaskuntza	62,3	37,7	742
Helduen literatura	76,5	23,5	277
Zientzia/Teknika	48,9	51,1	133

Ekoizpen osoan analogikoa da nagusi (%78). Liburu digitalaren batezbestekoa (%22) gainditu egiten du hainbat liburu motak: zientzia eta teknika liburuak (erdia pasa, %51,1), hezkuntza liburuak (%37,7) eta ozta-ozta literaturak (%23,5). Gainerakoak oro batezbestekoaren azpitik (giza eta gizarte liburuak: %14,4) edo oso azpitik daude: bai aisia liburuak (%5,3), bai haur eta gazteentzakoak (%5).

Gaia	Analogikoa (%)	Digitala (%)
Aisia	5,1	1,0
Giza/Gizarte	15,8	9,4
Haur/Gazte	36,5	6,8
Hezkuntza/Irakaskuntza	26,1	56,1
Helduen literatura	12,0	13,0
Zientzia/Teknika	3,7	13,6

Liburu analogikoa nola banatzen den bere baitan, eta beste hainbeste digitala, hona laukiak erakutsi nahi duena. Analogikoak hobeto islatzen du liburugintzaren egitura osoa. Ezin bestela izan, gehiengoa berak baitu.

Liburugintza digitalak egitura deskonpentsatua du, baina urtea joan eta urtea etorri bere egituratxo propioa bereganatuz doala esango nuke, nahiz eta oraindik osagarritik asko duen.

Aurtengoan hezkuntzak erdia eta gehiago hartzen du (%56,1). Asko jaisten da gainerakoetan. Zifrei begiratutxo bat ematea aski, argazki sinesgarria gerta dadin.

Eskaintza editoriala

Hasteko, laburpen txiki-txiki bat: aurtengo titulu kopurua pitin bat hazi da; 2.267 titulu dira aurtengoak, horietako %78 bertsio analogikoan atereak eta %22 digitalean. 1.738 titulu nobedade edo lehen edizio dira (%76,5), aurreko urtean baino gehixeago. Berrargitalpenen kopurua mantendu egin da, 529 titulu (%23,5). Euskaraz sorturikoak 1.462 dira (%64,5). Itzulpenak, hortaz, 805 titulu (%35,5).

Aurreko horixe da, labur-labur, 2017ko eskaintza editoriala.

Eskaintzari dagokion gure ekarpenik handitxoena, agian, emaitza bakoitza bere testuinguru kronologikoan ematea da, informazio soilak ez baitu, isolaturik, interpretazio abanikorik.

2.267 titulu

Urtea / Liburu mota	Analogikoa	Digitala	Guztira
2005	2.126	14	2.140
2006	1.990	8	1.998
2007	2.220	38	2.258
2008	2.578	107	2.685
2009	2.196	242	2.438
2010	2.010	258	2.268
2011	2.141	242	2.383
2012	2.024	173	2.197
2013	1.675	185	1.860
2014	1.687	526	2.213
2015	1.875	709	2.584
2016	1.745	476	2.221
2017	1.768	499	2.267

Eragile ugariren fruitu dira 2.267 tituluak, arestian esan bezala; batez ere gutxi batzuenak, ordea.

Grafikoaren bidez denboraren perspektiban jarri dugu mende berriko ekoizpena. Segidako laukian, ekoizpen hori bitan banatua ikus dezakegu, analogikoarena eta digitalarena, biak elkarren ondoan, etengabeko alderaketan. Orojakileen iragarpenen aurka, digitalak ez du irentsi merkatua (oraingoz behintzat!). Azken aldion geldialdian dagoela ematen du.

Bai zifra nagusi horietan, eta bai gero aztertuko ditugun barne ataletan, eboluzioaren ikuspegia beti dago presente. Bi modu gehiagotan garatzen dugu: eboluzio lerroa eta eboluzio indizea.

Tituluen eboluzioa

Tituluen eboluzio honetan liburu mota guztiak agertzen dira, nobedadeak, berrargitalpenak, euskaraz sorturikoak, itzulpenak. Eta bi erreferentziaguneen arabera aztertuko dugu, bata 2000 urtea eta bestea aurreko urtea, 2015. Beraz, ikuspegi luzea eta laburra, biak dira errealitatearen ispilu.

Eboluzioaren lerroak 2000. urteko erreferentzia hartzen du, eta urte horrekiko liburugintzaren jokamoldea ikusarazi nahi du. Mende berria baino urtealdi txikiagoa hartzen du eboluzioaren indizeak. Hor begiratua guztiz bestelakoa da; erreferentzi puntua labur-laburra da, aurreko urtea, alegia: urtearteko gorabeherak seinalatzen dira hor. Aurreko urtearekiko gora edo behera egin duen ekoizpenak.

Eboluzioaren lerroak garbi erakusten du 2000. urtean baino 31 puntu altuago dagoela titulu kopurua. Eboluzioaren indizeak, aldiz, igoera txikia markatzen du aurreko urtearekiko, 2,5 puntu.

Azterbide hori berori sail osoan erabiliko dugu, adierazle argigarriak eskaintzen dituelakoan. Urteroko gisan, bestalde.

Nobedadeak eta berrargitalpenak

Urtea	Nobedadea	Berrargitalpena
2000	65,4	34,6
2001	71,6	28,4
2002	70,6	29,4
2003	71,1	28,9
2004	74,0	26,0
2005	71,3	28,7
2006	67,9	32,1
2007	69,7	30,3
2008	69,8	30,2
2009	69,7	30,3
2010	70,8	29,2
2011	72,4	27,6
2012	69,3	30,7
2013	68,7	31,3
2014	74,5	25,5
2015	81,9	18,1
2016	75,9	24,1
2017	76,7	23,3
Batez beste	71,7	28,3

Liburugintza hazten bada, nobedadeei esker hazten da. Gure joera hori da, eta horretan guztiz homologatuak gaude, gure zoritxarrerako. Idazlan berriek talentu berriak azalera ditzakete, egia da, eta literatura bat fresko manten dezakete. Aurten, lehen edizioak ekoizpenaren lautik hiru hartzen du: zehazki, %76,7.

Berrargitalpena lautik bat hartzera ere ez da iristen, %23,3. Leku apala hartzen du edizioan. Seinale ona litzateke haziko balitz, merkatu berrietara hedatzen dela esan nahiko bailuke horrek. Urteroko eboluzioari so, ametsa dirudien horretatik urruti gaudela ematen du. Irakurlego bera elikatzen ari gara, de facto, urtea joan eta urtea etorri (salbu biologiak dakartzan berriak), hezkuntzaren merkatu kautiboan ez eze, gainerakoan ere bai. Irakurketaren politika berri sendoa indarrean jartzen ez bada, irakurle berriak ez ditugu lortuko. Argitaletxeak ere ez dira indartuko.

Nobedadeak

Nobedadeen eboluzio-lerroa

Argitalgintzan nobedadeek duten lehentasun handiarekin, indar horrekin, 2000ko marra erraz gainditzen dute, 53,3 puntu gora. Ez da gutxi, inoiz edo behin gorago izan bada ere, grafikoak erakusten duenez.

Nobedadeen eboluzioaren indizea

Igoera txikia izan du aurten, 3,1. Horrek nekez konpentsa dezake iaz izan zuen 20,4 puntuko jaitsiera. Delako jaitsiera horrek agian aurreko urteetako puztualdia zulatzeko balioko zuen.

Nobedadeen jatorrizko eta itzulitako liburuak

Urtea	Jatorrizkoa	Itzulpena
2000	73,6	26,4
2001	73,1	26,9
2002	66,7	33,3
2003	66,9	33,1
2004	71,5	28,5
2005	70,9	29,1
2006	67,4	32,6
2007	65,5	34,5
2008	61,4	38,6
2009	70,7	29,3
2010	66,4	33,6
2011	68,6	31,4
2012	65,6	34,4
2013	61,9	38,1
2014	69,1	30,9
2015	69,0	31,0
2016	64,3	35,7
2017	64,5	35,5
Batez beste	67,6	32,4

Grafikoak ohikoa erakustarazten du, hots, jatorrizko liburuaren lerroak goiko lerroen mugimendu bera duela. Horren azalpen zehatza laukiak ematen digu. Nobedadeetan jatorrizko liburua %64,5 da, eta historikoki hortik gora askotan.

Jatorrizkoa

Jatorrizko liburuaren eboluzio-lerroa

28,3 puntu goitik dago 2017an. Mende berriko batezbestekotik ez da aparte egongo. Grafikoa lekuko, mugimendu hautsia izan du 2000tik hona.

Jatorrizko liburuaren eboluzioaren indizea

Iaztik hona puntutxo bat pasa egin du gora: 1,3, zehazki. Goiko grafikoaren jaitsierak hemen beltzez agertu ohi dira.

Itzulitakoa

Itzulitako liburuaren eboluzio-lerroa

Itzulitako liburuaren eboluzioak, gorabeheratxoekin bada ere, gorako lerroa markatzen du aspaldion. Aurten 22,2 puntu gorago dago, aspaldiko partez goren.

Itzulitako liburuaren eboluzioaren indizea

Gorakada orokor hori urtetik urterakoan ere ageri da, 6,2 punturekin aurten.

Berrargitalpenak

Hona txanponaren beste aurpegia, nobedadeen atzealdea. Sektorearen kanpoko ikuspegiz aritzen diren zenbait iritziemailek bigarren mailakoa bailitzan hartzen dute berredizioa, eta ez da horrela. Liburugintzaren ekosisteman bera da egonkortasuna dakarrena eta ekarpen soziokulturala bermatzen duena.

Berrargitalpenaren eboluzio-lerroa

Txanponaren beste aldea da hori, nobedadeen atzeko aldea. Halaxe da, bai: nobedadea goitik eta berrargitalpena behetik. Hain behetik, ezen 2000ko marraren azpititik baitago. Eta, aurten, lehenengo urtea barik, bosgarrena da.

Urtero apal egin ohi dudan berrargitalpenaren garrantziaren aldarria, datu horien aurrean, berrindartu besterik ezin da egin. Euskal liburuaren, eta berdin literaturaren, arrakasta ez da neurtu behar titulu berrien gehitzetik, berrargitalpenari esker irabazten ditugun merkatu nitxo berrietatik baino.

Berrargitalpenaren eboluzioaren indizea

Eta indizeak zer dio? Jaitsiera txiki bat iaztik hona, urtetik urterakoa: 1,3. Aurreko urtean 14,5 puntu gora egin arren, hiru urte segidan urterik urte indarra galduz joana zen.

Berrargitalpenaren mailaketa

Mailaketa honek errealitate interesgarri bat jartzen digu begien aurrean, hots, argitaraldi-maila bakoitzean 529 titulu horiek nola banatzen diren. Ez da harritzekoa bigarren edizioan pilatzea titulu kopuru handiena, baina bai hamar argitaralditik gora 122 titulu baditugula jakitea. 47. edizio mailan jo dugu gailurra aurten.

Hamar argitaraldi eta gehiago

10. argitaraldia

Bakarka 1	Letamendia, Juan Antonio
Bostak ihesi	Blyton, Enid
Cantervilleko mamua	Wilde, Oscar
Euskara 6 – Lan-koadernoa 11 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Barrena, Saionara eta beste
Euskara 6 – Lan-koadernoa 12 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Barrena, Saionara eta beste
Euskara 6 – Lan-koadernoa 13 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Barrena, Saionara eta beste
Gerra da leku honen izena	Sierra i Fabra, Jordi
Goardalurra	Lopez, Concha eta beste
Irakurketa eta idazketa koadernoa 1	Imaz, Lurdes
Irakurketa eta idazketa koadernoa 5	Imaz, Lurdes
Logika jokoak 1	Blanch, Xavier eta beste
Marraskilo detektibea	Viso, José Francisco
Musika 6 – Lan-koadernoa 6 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Aizarna, Kontxi eta beste
Nur eta irlandar gnomoa	Martinez de Lezea, Toti
Potoloren hegazkin magikoa	Urmeneta, Juan Luis
Risky eta bere lagunak	Iturralde, Joxemari

11. argitaraldia

Akapela. Chants basques	Uhaina Elkartea
Eta ni zer?	Morillo, Fernando
Euskara 5 – Lan-koadernoa 10 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Barrena, Saionara eta beste
Ezekiel nora ezean	Osoro, Jasone
Gerra da leku honen izena	Sierra i Fabra, Jordi
Han goitik itsasoa ikusten da	Gabiria, Julen
Ikaslearen liburua 5 (Material globalizatua) (Txanela). Lehen Hezkuntza (6 liburuxka)	Saenz, Maite eta beste
Inesaren balada	Etxeberria, Hasier
Ingelesen hilerria	Mendiola, Jose Maria
Irakurgaiak 4 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Barrena, Saionara eta beste
Miru eta Mara	Zubeldia, Iñaki eta beste
Musika 5 – Lan-koadernoa 5 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Aizarna, Kontxi eta beste
Nire amak ez dauka erremediorik	Mendizabal, Antxiñe
Psikologia 1/2 (Batxilergoa 1 zaharra)	Elhuyar
Xake Mate	Ladron Arana, Alberto

12. argitaraldia

Bilbao-New York-Bilbao	Uribe, Kirmen
Elhuyar ikaslearen hiztegia	Elhuyar Hizkuntza Zerbitzuak
Euskara 5 – Lan-koadernoa 9 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Barrena, Saionara eta beste
Ezekiel nora ezean	Osoro, Jasone
Galtzerdi suizida	Landa, Mariasun
Kale gorrian	Swindells, Robert
Kandinskyren tradizioa	Saizarbitoria, Ramon
Leturiaren egunkari ezkutua	Txillardegi
Musika 4 – Lan-koadernoa 4 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Aizarna, Kontxi eta beste
Psikologia 1/2 (Batxilergoa 1 zaharra)	Elhuyar

13. argitaraldia

Ahaztuen mendekua	Ladron Arana, Alberto
Euskal Hiztegi Modernoa	Elhuyar Hizkuntza eta Teknologia
Ezekiel nora ezean	Osoro, Jasone
Ispiluen gainean lotan	Sierra i Fabra, Jordi
Kaixo! Manual de conversación castellano-euskara	Knörr, Garikoitz
Matematika 5 – Lan-koadernoa 10 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 5 – Lan-koadernoa 9 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 5. Baga Biga (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 6 – Lan-koadernoa 11 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 6 – Lan-koadernoa 12 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 6. Baga Biga (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Musika airean	Jaio, Karmele
Nora ez dakizun hori	Jimenez, Irati
Palestina, zure mina	Bilbao, Begoña
Suminaren estrategia	Morillo, Fernando
Urtxintxa. Ipuinak (Ikaslearen karpeta 2 – Urtxintxa 4 urte). 4. Lau anaiak	Ormazabal, Joxantonio

14. argitaraldia

Ahaztuen mendekua	Ladron Arana, Alberto
Behin batean – Idazketa 4 (LH)	Olabarri, Miren eta beste
Euskara 4 – Lan-koadernoa 7 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Askoren artean
Euskara 4 – Lan-koadernoa 8 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Askoren artean
Ikaslearen liburua 3 (Material globalizatua) (Txanela). Lehen Hezkuntza (8 liburuxka)	Saenz, Maite eta beste
Ikaslearen liburua 4 (Material globalizatua) (Txanela). Lehen Hezkuntza (7 liburuxka)	Saenz, Maite eta beste
Matematika 4 – Lan-koadernoa 8 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Material globalizatua 2. Lehen Hezkuntza. Ikaslearen liburua (9 liburuxka) [1. Zein txikia jaio nintzen! – 2. unitatea. Nolako txabola! – 3. unitatea. Boga-boga marinela! – 4. unitatea. Hamar, bederatzi, zortzi, zazpi, sei! – 5. unitatea. Makina matxuratuta!, goazen mekanikariarengana! – 6. unitatea. Gora Gutenberg! Gora Marconi! – 7. unitatea. Goazen mendira! – 8. unitatea. Amaiera da hasiera! – 9. Material osagarria 2]	Oiarbide, Josi eta beste
Musika 2 – Lan-koadernoa 2 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Aizarna, Kontxi eta beste
Musika 3 – Lan-koadernoa 3 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Aizarna, Kontxi eta beste

15. argitaraldia

Aulki-jokoa	Alberdi, Uxue
Dorretxe zaharreko misterioa	Morillo, Fernando
Egun denak ez dira berdin	Etxeberria, Xabier
Euskara 1 – Lan-koadernoa 1 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Saenz, Maite eta beste
Euskara 1 – Lan-koadernoa 2 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Saenz, Maite eta beste
Euskara 2 – Lan-koadernoa 3 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Oiarbide, Josi eta beste
Euskara 3 – Lan-koadernoa 5 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Barrena, Saionara eta beste
Euskara 3 – Lan-koadernoa 6 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Barrena, Saionara eta beste
Ingeles bat etxean	Nöstlinger, Christine
Matematika 3 – Lan-koadernoa 5 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 3. Baga Biga (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 4 – Lan-koadernoa 7 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 4. Baga Biga (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Urtxintxa. Ipuinak (Ikaslearen karpeta 3 – Urtxintxa 3 urte). 10. Azenario erraldoia	Ormazabal, Joxantonio
Urtxintxa. Ipuinak (Ikaslearen karpeta 3 – Urtxintxa 4 urte). 9. Hansel eta Gretel	Murua, Mitxel

16. argitaraldia

Euskara 2 – Lan-koadernoa 4 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Oiarbide, Josi eta beste
Hamabost zauri	Jaio, Karmele
Ikaslearen liburua 1 (Material globalizatua) (Txanela). Lehen Hezkuntza (10 liburuxka)	Saenz, Maite eta beste
Ingeles bat etxean	Nöstlinger, Christine
Matematika 1 – Lan-koadernoa 1 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 1 – Lan-koadernoa 2 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 1. Baga Biga (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 2 – Lan-koadernoa 3 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 2 – Lan-koadernoa 4 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 2. Baga Biga (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Matematika 3 – Lan-koadernoa 6 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Goñi, Jesus Mari
Musika 1 – Lan-koadernoa 1 (Txanela). Lehen Hezkuntza	Xirula Mirula Elkartea
Ostiralak	Arretxe, Jon
Urtxintxa. Ipuinak (Ikaslearen karpeta 2 – Urtxintxa 4 urte). 8. Martin Txiki eta Basajaunak	Murua, Mitxel
Urtxintxa. Ipuinak (Ikaslearen karpeta 3 – Urtxintxa 4 urte). 11. Jon Zikinen anaia	Murua, Mitxel

17. argitaraldia

Haltzak badu bihotzik	Mendiguren Bereziartu, Iñaki
Urtxintxa. Ipuinak (Ikaslearen karpeta 2 – Urtxintxa 4 urte). 5. Mari Kanela	Murua, Mitxel
Urtxintxa. Ipuinak (Ikaslearen karpeta 2 – Urtxintxa 4 urte). 6. Bi anaiak eta sorginak	Murua, Mitxel
Urtxintxa. Ipuinak (Ikaslearen karpeta 2 – Urtxintxa 4 urte). 7. Lehoia eta kilkerra	Ormazabal, Joxantonio

19. argitaraldia

Ipuin batean bezala	Irigoien, Joan Mari
Urtebete itsasargian	Meabe, Miren Agur

20. argitaraldia

Urtebete itsasargian

Meabe, Miren Agur

21. argitaraldia

Zigarrotxoa ahoz aho

Kazabon, Antton

22. argitaraldia

Ortzadarra sutan

Morillo, Fernando

23. argitaraldia

Bi letter jaso nituen oso denbora gutxian	Atxaga, Bernardo
Ezekiel	Osoro, Jasone
Nikolas Txiki	Goscinny, René

24. argitaraldia

Amaren eskuak	Jaio, Karmele
Arotzaren eskuak	Ladron Arana, Alberto

25. argitaraldia

Arotzaren eskuakLadron Arana, Alberto

27. argitaraldia

Behi euskaldun baten memoriak	Atxaga, Bernardo
Eskubeltz taldearen abenturak	Press, Hans Jürgen
Goizuetako ezkongaiak	Garate, Gotzon
SPrako tranbia	Elorriaga, Unai

28. argitaraldia

Eskubeltz taldearen abenturak

Press, Hans Jürgen

30. argitaraldia

Babilonia

Irigoien, Joan Mari

31. argitaraldia

Kittano

Ormazabal, Joxan

37. argitaraldia

Connemara gure bihotzetan

Gabiria, Julen

44. argitaraldia

110. Street-eko geltokia

Zabaleta Urkiola, Iñaki

47. argitaraldia

Ostegunak

Arretxe, Jon

Urte bereko berrargitalpenak

1/2 edizioak

Biologia 2. Batxilergoa (Navarra, País Vasco)	Plaza, Concepción eta beste
Eskularru beltzak	Osoro, Jasone
Euskal Autonomia Erkidegoko baso suteetarako larrialdi plan berezia. 2016ko bertsioa / Plan especial de emergencias por riesgo de incendios forestales de la Comunidad Autónoma Vasca. Versión 2016	Segurtasun Saila (E.J.)
Eusklabo alaiak	Urmeneta, Asisko
Ez da erraza, katagorri	Ramon, Elisa
Gelditu zaitezte gurekin	Malagon, Ana
Hizkuntza, nazioa, estatua	Azurmendi, Joxe
Horma	Lertxundi, Anjel
Koadernoa zuri	Iturbe, Arantxa
Koloreak	Susaeta Taldea
Midasen eraztuna	Zubizarreta, Patxi
Ume jakinguratsuen esperimentu-liburua. 4-8 urtekoentzako sormenezko 100 ariketa praktiko baino gehiago	Citro, Asia
Zein koloretakoa da musu bat?	Bonilla, Rocio
Zenbakizko metodoak MATLAB erabiliz	Mijangos, Eugenio

1/2/3 edizioak

Ekialde Hurbila, muinak eta ertzak	Ayestaran, Mikel eta beste
Ez dok hiru. Euskal musikaren benetako historia	Telleria, Patxo

1/2/3/4 edizioak

Nola heldu naiz ni honaino

Miner, Kattalin

2/3 edizioak

Aintzaneren koadernoa	Martinez, Laida
Argixorgin	Vivanco, Estibaliz

3/4 edizioak

33 ezkil

Gorrotxategi, Miren

9/10 edizioak

Irakurketa eta idazketa koadernoa 5

Imaz, Lurdes

10/11 edizioak

Gerra da leku honen izena

Sierra i Fabra, Jordi

11/12 edizioak

Psikologia 1/2 (Batxilergoa 1 zaharra)

Elhuyar

11/12/13 edizioak

Ezekiel nora ezean

Osoro, Jasone

13/14 edizioak

Ahaztuen mendekua

Ladron Arana, Alberto

15/16 edizioak

Ingeles bat etxean

Nöstlinger, Christine

19/20 edizioak

Urtebete itsasargian

Meabe, Miren Agur

24/25 edizioak

Arotzaren eskuak

Ladron Arana, Alberto

27/28 edizioak

Eskubeltz taldearen abenturak

Press, Hans Jürgen

Titulu errepikatuak

2 edizio

33 ezkil	3/4
Ahaztuen mendekua	13/14
Aintzaneren koadernoa	2/3
Argixorgin	2/3
Arotzaren eskuak	24/25
Biologia 2. Batxilergoa (Navarra, País Vasco)	1/2
Eskubeltz taldearen abenturak	27/28
Eskularru beltzak	1/2
Euskal Autonomia Erkidegoko baso suteetarako larrialdi plan berezia. 2016ko bertsioa / Plan especial de emergencias por riesgo de incendios forestales de la Comunidad Autónoma Vasca. Versión 2016	1/2
Eusklabo alaiak	1/2
Ez da erraza, katagorri	1/2
Gelditu zaitezte gurekin	1/2
Gerra da leku honen izena	10/11
Hizkuntza, nazioa, estatua	1/2
Horma	1/2
Ingeles bat etxean	15/16
Irakurketa eta idazketa koadernoa 5	9/10
Koadernoa zuri	1/2
Koloreak	1/2
Midasen eraztuna	1/2
Psikologia 1/2 (Batxilergoa 1 zaharra)	11/12
Ume jakinguratsuen esperimentu-liburua. 4-8 urtekoentzako sormenezko 100 ariketa praktiko baino gehiago	1/2
Urtebete itsasargian	19/20
Zein koloretakoa da musu bat?	1/2
Zenbakizko metodoak MATLAB erabiliz	1/2

3 edizio

Ekialde Hurbila, muinak eta ertzak	1/2/3
Ez dok hiru. Euskal musikaren benetako historia	1/2/3
Ezekiel nora ezean	11/12/13

4 edizio

Nola heldu naiz ni honaino

1/2/3/4

Ekoizpen tematikoa

Ekoizpen tematikoan sartuta, edukiaren muinean murgiltzen gara.

Produkzioaren zenbatekoa baino gehiago interesatu izan zaigu beti zer publikatzen den. Bibliografoen larruan jarrita, aurreko orrialdeetan landutakoa, egokia ez eze, nahikoa litzateke.

Soziologiaren ikuspegitik, ordea, ezta hurrik eman ere: gure jomuga ekoizpen tematikoa da, hau da, euskaraz zer argitaratzen da, eta argitaratzen den hori non eta nola txertatzen den euskal kulturan. Ekoizpena, azken batean, gure gizartearen ispilua da. Diglosikoak ez bagina, liburu sail batzuk, hala nola giza eta gizartegintzakoak, askoz ere ugariago eta zabalduagoak lirateke.

Urteroko ekoizpen hori, txikia zein handia, gaika sailkatu ohi dugu, nazioartean erabili ohi diren ereduen arabera. Eta sailkaturiko eremu bakoitzean ikuspegi ebolutiboa aplikatzen dugu, bost urteko erreferentzia bederen eduki dezagun. Konbentziturik baikaude, beste behin esanda, datuak gutxi edo deus ez adierazten duela bakarturik, adierazle gehiago ez baditu ondoan. Gure kasuan, eboluzioaren harian kokatzen dugu datu soila.

Tematikoki bereizita, iaztik hona jaitsiera bakarra dago, irakaskuntza liburuan, hain zuzen, 100 bat titulu gutxiago. Gainerako guztietan balio positiboak dira: gazte liburuan gorakada nabarmena (100 bat titulu), zientzia liburuan ere gora eta gizarte liburuan zein literaturan mantendu.

Gai multzo bakoitzari dagokion pisua aztertuz, nabarmena da haur eta gazte liburuari zuzenduriko produkzioa: %62,7. Egin kontu, azken batean, bai irakaskuntza eta bai haur eta gazteentzako liburua eta literatura populazio tarte berera zuzentzen dela. Bi multzo horiek kenduta, gainerakoen pisua asko arintzen da, gehiegi: hurrengoa giza eta gizarte liburua da (%14,5), eta orpoz orpo doakio literatura (%12,2). Eta askoz beherago zientzia eta teknika (%5,9).

Horra lehen argazkia, ondoko irudi eta laukietan zabalduko duguna hurrengo orrialdeetan.

Atariko gisa, hasieran, gaikako azterketan sakondu aurretik, alegia, osotasunaren argazkia erakutsi nahi dugu: gai bakoitzak duen titulu kopurua eta osoarekiko pisua molde desberdinetan agertzen dugu, bi grafikotan eta lauki batean

Zortzi dira gai sailak, eta urtero hurrenkera berbera mantentzen dute, salbuespenak salbuespen. Zortzi horietatik, dentsitate eta garrantzi aldetik, bost dira aipagarrienak, lehen bostak. Bosten artean %96,3 hartzen dute. Horrekin dena esanda dago. Eta, horien barruan, lehen biek dute indar handiena, irakaskuntzaren bueltakoek, alegia: %62,7.

Gai multzoa	Zenbaki absolutuak	%	2017/2000
Hezkuntza/Irakaskuntza	742	32,7	+21,0
Haur eta gazteentzako liburuak	680	30,0	+83,2
Giza/Gizarte zientziak	327	14,5	+13,5
Helduen literatura	277	12,2	+7,5
Zientzia/Teknika	133	5,9	+35,7
Aisia	95	4,2	–
Besterik	13	0,5	–

Hona ekoizpen tematikoa zortzi gai sailetan banaturik:

1. Hezkuntza eta irakaskuntzako liburuak
2. Haur eta gazteentzako liburuak
3. Giza eta gizarte zientzietako liburuak
4. Helduen literatura
5. Zientzia eta teknika alorreko liburuak
6. Aisiako liburuak
7. Orotarikoak
8. Erlijio liburuak

Lehen sei sailak bakarrik arakatuko ditugu, hornituenak.

Hezkuntza eta irakaskuntza: 742 titulu

	2013	2014	2015	2016	2017
Hezkuntza/Irakaskuntza	571	730	1137	840	742
Ekoizpenaren %	30,7	33,0	44,0	37,8	32,7
Urtetik urtera %Δ	–28,8	27,8	55,8	–26,1	–11,7
Itzulpenen % (1. edizioan)	25,8	11,0	13,4	26,4	26,8
Berrargitalpenen %	48,3	38,9	18,6	26,0	28,6
Orrialde kopurua	68.819	65.040	112.993	101.800	58.346
Orrialde kopurua liburuko	120,5	89,1	99,4	121,2	78,6

Hezkuntza eta irakaskuntzaren alorrean, laukiak aurrena titulu kopuruaren jaitsiera azaltzen digu: %11,7. Eta horrekin lotuta, ekoizpen osoarekiko indar galtzea, 5,1 puntu. Itzulpena mantendu egin den bitartean, berrargitalpenaren indarrak 2,6 puntu egin du gora.

Aldaketa nabarmenena, baina, hor barik beste honetan dago, hain zuzen ere: orrialde kopuruaren jaitsieran. Handia da benetan.

Irakaskuntzaren eboluzio-lerroa

Eboluzioaren lerroak erakusten digu 2000. urtearekiko 21 puntu goitik dagoela ekoizpena, eta, aldi berean, duela bi urte baino dezente apalago. Bi urte jarraian egin du behera.

Irakaskuntzaren eboluzioaren indizea

Urtearteko eboluzioak edo inboluzioak, indizearen araberakoak, 11,7 puntuko jaitsiera markatzen du.

Barne sailkapena

Barne sailkapenean ageri denez, DBH eta LH dira sail hornituenak.

Hurrengo taulan, LH eta DBHko balioak bildu ditugu eta bost urteko perspektiban jarri ditugu.

Ikuspegi kronologiko horri esker agertzen zaigu azken bi urteotako aldaketa: ematen du zutabeak trukatuta daudela. Ordura arte LHko balioak ziren nagusi, eta 2016 eta 2017an DBHkoak.

Hala eta guztiz ere, ez da iraultza, dirudienez. Iaz saiatu nintzen esplikatzen. Bi arrazoi mota daude: batetik, eskola materialek bere egutegi propioa dute; eta, bestetik, politika editoriala dago. Liburuxka eta faszikuluak DBHn ugaldu bide dira gehien.

Urtea	LH	DBH
2012	47,1	27,9
2013	47,5	21,2
2014	51,5	23,4
2015	65,2	26,7
2016	29,0	52,3
2017	27,0	39,3

Haur eta gazteentzako argitalpenak: 680 titulu

	2013	2014	2015	2016	2017
Haur/Gazte	602	620	642	584	680
Ekoizpenaren %	32,4	28,0	24,8	26,3	30,0
Urtetik urtera %Δ	–4,0	3,0	3,5	–9,0	16,4
Itzulpenen % (1. edizioan)	78,1	62,1	70,5	70,1	74,0
Berrargitalpenen %	35,4	30,2	27,1	37,5	31,6
Orrialde kopurua	48.027	42.119	35.473	36.781	51.383
Orrialde kopurua liburuko	79,8	67,9	55,3	63,0	75,6

Igoera nabarmena izan du haur eta gazteentzako argitalpenak, literaturak: ehun bat liburu, aspaldiko gehien. Ekoizpenaren baitan, bere posizioa ia lau puntu hazi da.

Tituluekin batera, orrialde kopuruak ere gora egin du. Behera egin duena berrargitalpena izan da, sei puntu. Eta datu hori, itzulpenaren hazkundeari lotuta, kezkagarria da. Esan nezake tituluetan eta orrialdeetan izaten den igoerak buztinezko zangoak dituela: titulu berri asko eta asko (%74) itzulitako tituluak dira, gainerako tituluei etekina ateratzeari uko eginda.

Haur eta gazte liburuaren eboluzio-lerroa

Eboluzioaren lerroak liburu mota honen posizioa 2000. urtetik 83,3 puntu gorakoa dela markatzen du. Goia jo du aurten, esandako baldintzetan bada ere.

Haur eta gazte liburuaren eboluzioaren indizea

Eboluzioaren indizeak erakusten du ekoizpen handiak asko zor diola aurtengo lanari, aurreko ueteetan behera egina baitzen. Aurten, aldiz, 16,4 puntu irabazi ditu.

Giza eta gizarte zientziak: 327 titulu

	2013	2014	2015	2016	2017
Giza/Gizarte	244	364	313	317	327
Ekoizpenaren %	13,1	16,4	12,1	14,3	14,4
Urtetik urtera %Δ	–14,1	49,2	–14,0	1,3	3,2
Itzulpenen % (1. edizioan)	20,7	24,2	28,9	33,9	28,1
Berrargitalpenen %	7,0	4,7	6,1	7,9	7,6
Orrialde kopurua	45.895	57.695	57.001	56.979	60.698
Orrialde kopurua liburuko	188,1	158,5	182,1	179,7	185,6

Taulak garbi uzten du aurtengo balioek aurreko urtekoekin alderatuz ez dutela aldaketa deigarririk.

Liburu mota honek hamar tituluko hazkundetxoa izan du: liburugintza osoarekiko indarra ere ez da aldatu. Berrargitalpena ere ez, zoritxarrez, oso eskasa baita lehen eta orain. Aipa daitekeen aldaketa bakarra itzulpenari dagokio, ia sei puntu jaitsi baita.

Giza eta gizarte liburuaren eboluzio-lerroa

2000ko egoerarekin alderatuz gero, 13,5 puntu goitik ematen du, aurreko urteetako tamaina bertsuan.

Giza eta gizarte liburuaren eboluzioaren indizea

Urtetik urterakoan, azken urtean, 3,2 hazi da. Jaitsiera ugari izan dituenarentzat, bere txikian ez dago gaizki.

Barne sailkapena

Helduen literatura: 277 titulu

	2013	2014	2015	2016	2017
Helduen literatura	254	303	295	274	277
Ekoizpenaren %	13,7	13,7	11,4	12,3	12,2
Urtetik urtera %Δ	–9,3	19,3	–2,6	–7,1	1,1
Itzulpenen % (1. edizioan)	25,5	29,2	27,8	23,6	22,5
Berrargitalpenen %	24,4	22,1	18,3	24,1	23,1
Orrialde kopurua	42.977	44.685	37.222	46.176	44.796
Orrialde kopurua liburuko	169,2	147,5	126,2	168,5	161,7

Helduen literaturak ere geldialdia du, ez gora eta ez behera, tituluetan bezala taulako gainerako balioetan. Gurutzaldi abiadura jada hartua balu bezala.

Literaturaren eboluzio-lerroa

Eboluzioaren lerro hori berez mintzo da, negatiboki mintzo ere. Hasteko aurtengo balioa 2000. urtekoa baino apalagoa da. Baina ez hori bakarrik: guztira, hamar urtetan ez da 2000ko langa gainditzeko gauza izan, hasierako urteetan eta azkenaldi honetakoetan.

Literaturaren eboluzioaren indizea

Urtearteko eboluzio indizeak teknikoki 1,1 puntuko igoera ematen badu ere, berdin-berdin kontsidera daiteke geldialdia.

Generoka

Gainerakoak

Zientzia eta teknika: 133 titulu

	2013	2014	2015	2016	2017
Zientzia/Teknika	79	92	104	106	133
Ekoizpenaren %	4,2	4,2	4,0	4,8	5,9
Urtetik urtera %Δ	–31,3	16,5	13,0	1,9	25,5
Itzulpenen % (1. edizioan)	18,9	29,1	35,4	26,5	19,0
Berrargitalpenen %	6,3	6,5	7,7	3,8	5,3
Orrialde kopurua	10.392	13.161	9.130	8.937	10.986
Orrialde kopurua liburuko	131,5	143,1	87,8	84,3	82,6

Zientzia eta teknikarekin zerikusia duten tituluak 133 dira, orain arteko ugarien. Igoera handia izan du aurten, aurrekotik 25,5 puntu. Sail honetan, itzulpena jaitsi egin da eta berrargitalpena igo, bi seinale on.

Aurreko joera horiek horixe dira, joera edo seinale, errealitate finko baino gehiago, ekoizpena bera ez baita behar bezain sendoa. Beste seinale on bat ere bada: azken hiru urteotan gorako eboluzioan doa liburu mota hau.

Zientzia eta teknikaren eboluzio-lerroa

Eboluzioaren lerroak 35,7ko mailan kokatzen du aurtengoa. Bada hirugarren urtea eboluzioak joera positiboa ematen duena. Baina memorian behar du izan liburu mota honek orain ez aspaldi 2000. urteko zorura iritsi ezinik ibilia dela bi urtez.

Aisia liburuak: 95 titulu

2017ko liburuak: gai sailkapena

Sailak	Zenb. abs.	%
0. OROTARIKOAK	702	31,0
Zientzia eta kulturaren oinarri orokorrak. Bibliografia. Katalogoak. Bibliotekonomia. Entziklopediak. Kazetaritza. Museoak	22	1,0
Haur eta gazteentzako argitalpenak	680	30,0
1. FILOSOFIA	14	0,6
Metafisika. Ontologia. Estetika. Filosofia sistemak. Psikologia. Logika. Etika	14	0,6
2. ERLIJIOA. TEOLOGIA	8	0,4
Berezko teologia. Biblia. Kristologia. Mariologia. Teologia morala. Liturgia. Pastoral teologia. Eliza. Kristauez besteko erlijioak	8	0,4
3. GIZARTE ZIENTZIAK	903	39,8
Soziologia. Estatistika. Demografia. Politika. Ekonomia. Zuzenbidea. Herri administrazioa. Gizarte laguntza. Etnologia	161	7,1
Hezkuntza. Irakaskuntza. Heziketa. Pedagogia	742	32,7
5. ZIENTZIA HUTSAK. ZIENTZIA ZEHATZAK ETA NATURALAK	58	2,6
Matematikak. Astronomia. Fisika. Kimika. Geologia. Metereologia. Paleontologia. Biologia. Botanika. Zoologia	58	2,6
6. ZIENTZIA APLIKATUAK. MEDIKUNTZA. TEKNIKA	75	3,3
Medikuntza. Ingeniaritza. Teknika. Nekazaritza. Basogintza. Zooteknia. Etxeko ekonomia. Industria. Zenbait industria eta lanbide. Eraikuntza. Sukaldaritza	75	3,3
7. EDERTIA. JOLASAK. KIROLAK	151	6,6
Edertia. Estetika. Hirigintza. Arkitektura. Eskultura. Marrazketa. Margogintza. Argazkigintza. Musika	137	6,0
Jostaldiak. Jolas eta jokoak. Kirolak	14	0,6
8. FILOLOGIA. LITERATURA	309	13,6
Hizkuntzalaritza. Filologia	32	1,4
Literatura. Literatur generoak	277	12,2
9. BIOGRAFIA. KONDAIRA. GEOGRAFIA	47	2,1
Biografiak	14	0,6
Kondaira.Geografia	33	1,5
GUZTIRA	2.267	100