Panoptikoa

Jeremy Bentham filosofo eta jurista ingelesa doktrina utilitaristaren aitatzat da ezaguna filosofiaren historian. Panoptikoa izeneko bere testuan, kartzelak eraiki eta gobernatzeko eredu bat formulatzen du, utilitarismoaren arabera justifikatzen dena eta presoaren kontrol erabatekoaren bidez aurrera eraman behar dena. XX. mendean, Michel Foucaultek ordura arte ezezaguna zen testu horixe aurkitu eta gure gizartean ematen diren hainbat patologia sozial azaltzeko eredu paradigmatikoa dela irudituko zaio. Ibon Plazaola arduratu da testua euskaratzeaz, eta Larraitz Ugarte Zubizarretaren sarrerak eta Catherine Pease-Watkinen hitzaurreak areago sakontzen dute Benthamen pentsamenduaren eta panoptikoaren inguruabar nagusietan.