2025-06-10 222 esaldi
«Komunitate gisa, jendaurreko jardunetan euskaraz egiteko ohitura falta dugu euskaldunok, oraindik ere. Kosta egiten zaigu. Mendeetako isiltasuna gure memoria kolektiboan itsatsita daukagu.»
Amonarriz, Kike (1997): ‘Soziolinguistika‘, Jakin 100, 29-44.
Kike Amonarriz (Tolosa, 1961) soziolinguista, umorista eta telebista-aurkezlea da. Euskal Filologian lizentziatu zen, eta euskara teknikari edo SIADECO gizarte ikerketarako elkarteko ikertzaile gisa jardun izan du. Euskalgintzan aritu izan da gaztetatik, eta Euskaltzaleen Topaguneko lehendakari ere izan zen. Euskal Telebistako euskarazko programetan aurkezle izateagatik egin zen ezaguna. Kultur arloan, ordea, txiste kontalari eta umoregile gisa ere ibili izan da, baita hainbat hedabidetako kolaboratzaile gisa ere, ARGIA edo Jakin kasu.
‘Egunen gurpilean’ ataleko kolaboratzaile izan zen Jakinen Amonarriz, soziolinguistika gaiak jorratuz. Pieza horietako batetik aterata dago Amonarrizen liburuxkako aipua, ‘Euskaldunen mikrofonoekiko alergia’ izenburudun ataletik. Urte haietako Tolosako Inauterietako fenomeno batetik abiatzen da: herri nahiko euskalduna izanda ere, inauterietan erdal giroa nagusitzen zela ohartzen zen, mikroak hartzen zituzten euskaldunek ere erdarara jotzen zutela. Adibide horren atzean euskaldunen mendeetako gutxiespena ikusten zuen Amonarrizek, euskara hizkuntza pribatua eta euskaldunak jende motza eta isila zirela behin eta berriro sinestarazten zuena. Hortik eratortzen ziren, gero, euskaldunek eurek egindako hautuak eta hizkuntzarekiko aurreiritziak: euskarak umorerako balio ez zuela sinestea, mikroa hartzeko lotsa izatea edo partekatutako erreferentzia sozial eta kulturalen urritasuna. Amonarrizek uste eta hutsune horien aurkako hainbat ekimen aipatzen ditu, eta hiru hamarkada beranduago ere, gogoan hartzekoak dirudite, bai ekimen horiek, baita Amonarrizek hitzek ere.
Oraindik ez badaukazu, gogoratu Jakin beharreko 222 esaldi liburuxka hemen eros dezakezula.