2014-05-14 Albisteak
Internetek deszentralizaziorako aukera ematen badu ere, enpresa handi batzuen eskuetan dago berori. Ekonomikoki ere, Apple, Google, Amazon, Facebook, eBay, Microsoft eta Yahoo enpresak irabazi handienak dituzten enpresa teknologikoak dira. Irabazi horiengatik ordaindu beharreko zergak, aldiz, non eta zenbat ordaintzen dituzten, hor koxka.
Badakigu enpresa horiek guztiak transnazionalak direla; batzuek hainbat herritan egitura propioa dute, beste batzuetan filialak eta beste batzuetan beste batzuekin aliantzak izaten dituzte. Europan dituzten estrategia ezberdinak aztertzen saiatuko gara. Denek beren irabazien araberako zergak ordaindu beharko lituzkete, baina, ingeniaritza finantzarioari esker, askoz gutxiago ordaintzea lortzen dute gehienetan.
Bermuda Uharteak eta Luxenburgo bezalako «paradisu fiskalak» aukeratzen dituzte batzuek horretarako. Beste batzuek, aldiz, Irlandaren ogasun lege «bereziez» baliatzen dira helburu bera lortzeko.
Financial Times-ek egindako artikulu batean (http://on.ft.com/1khfcoW), Erresuma Batuko 2012ko datuak erabiliz, argi ikusten zen zein puntutaraino zen larria egoera. Konpainia horien guztien fakturazioa kontuan hartuta, 54 milioi libera inguru bakarrik ordaindu behar izan zuten. Oso gutxi, izandako irabaziekin konparatuz gero.
Espainian, egoera oraindik okerragoa da. El País-ek egindako azterketa baten arabera (http://economia.elpais.com/economia/2014/01/18/actualidad/1390071860_568641.html), enpresa horiek 1,2 milioi euro bakarrik ordaindu behar izan zuten, nahiz eta herrialde horretan 577,8 milioi euroko negozioa egin.
Facebook eta Google enpresek ez dituzte publizitatearekin lotutako irabaziak Espainian ordaintzen. Filialen bidez Irlandara bideratzen dute negozioaren parte handi bat, eta diru gutxi mugitzen duten negozioengatik eta soldaten ordainketa bakarrik ordaintzen dute Espainian.
Yahook bere patrimonioan galerak bakarrik omen ditu (sic). Applek ere, nahiz eta inoizko salmenta hoberenak izan, galerak omen ditu; beraz, oso zerga gutxi ordaindu behar izan ditu.
Amazonek Luxenburgon ordaintzen ditu zergak, legislazio berezi horretaz baliatuz; eta eBayek 36.000 euro ordaindu behar izan zituen, atera kontuak. Microsoft omen da horietatik zerga gehien ordaintzen dituenetarikoa, ogasunarekin arazo ugari izan baditu ere.
Enpresa handi horiek, handi izateagatik bakarrik, fiskalitatean tranpak egiteko estrategia izugarriak lantzen dituzte. Egiten duten gehiena, aldiz, «legala» izan ohi da, legeek hori posible egiten baitute askotan. Horrekin batera, inpultso politikoak ere, «lanpostuak eta aberastasuna» sortuko dituztelakoan, horien ezarpenerako erraztasun guztiak ematen dizkie.
Argi dago fiskalitate, legedi eta politika horiek ez direla egokiak bertako garapen ekonomikoa eta subiranotasuna lortzeko. Aberastasunaren parte adierazgarri bat behintzat sortzen den tokian gelditzea ere ez dute lortzen. Batez ere kolonialismoaren garaian hain ohikoa zen politika estraktiboaren oso antzeko jarrera erakusten dute. Inperialismo berri honetan, lehengai nagusia ezagutza bihurtu bada ere.